Göz Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Selçuk Sızmaz, erken yahut doğum yaşına nazaran küçük doğan bebeklerde meydana gelen, retina damarlarının gelişim bozukluğu olarak tanımlanan “Prematüre retinopatisi (ROP)” hakkında bilgiler verdi. Prematüre doğumun bilinen en değerli risk faktörü olduğunu belirten Prof. Dr. Sızmaz hastalığın meydana gelişi ve seyrindeki mümkün düzeneklerin hala tam olarak aydınlatılamadığını da tabir etti. Prof. Dr. Sızmaz “Tüm prematüre bebeklerde retinopati gelişmediğinin bilinmesi gerekiyor. Gelişenlerin de büyük kısmı takiplerde tabiatıyla geriliyor. Lakin sayısı az da olsa hastaların bir kümesinde, meydana gelen ROP’un tedavisiz kalması durumunda kalıcı görme kaybı meydana gelebilir” dedi.
“32 HAFTADAN EVVEL DOĞAN BEBEKLER TARANMALI”
Risk altındaki bebekleri vaktinde tespit ederek takiplerini yapmak ve gerektiğinde tedaviye sevk edebilmek üzere, kriterleri ülkelerin sıhhat sistemlerinin gelişmişlik seviyesine nazaran değişebilen, ROP tarama programları uygulandığını söyleyen Prof. Dr. Sızmaz, “Bu tarama programları ile amaçlanan, risk altındaki bebekleri tespit ederek onları tedavi ihtiyacı açısından yakından takip edebilmek; öte yandan da ROP tarafından risk taşımayan bebekleri de tespit ederek gereksiz muayenenin önüne geçebilmektir. Risk taşımayan bebeklerin ROP tarama programlarının dışında tutulması hem ekonomik bir külfetin hem de muayenenin bebekte neden olabileceği fizikî gerilime bağlı aksiliklerin önüne geçecektir” diye konuştu.
“MUAYENE VAKTİ BEBEĞİN DOĞUM YAŞINA BAĞLI”
Prof. Dr. Sızmaz, Türkiye’de ROP tarafından taranması gereken bebeklerin “32 gebelik haftasının ve/veya 1500 g altında doğmuş bebekler” olduğunu lisana getirdi. ROP tarama muayenelerinin başlangıç vaktinin bebeğin doğum yaşına nazaran değiştiğini belirten Prof. Dr. Sızmaz şunları söyledi:
“İlk muayene 25 haftanın altında doğanlarda, doğumdan 6 hafta sonra; 25-27 hafta ortasında doğanlarda (annenin son adet tarihine göre) 31. haftada; 27 haftadan sonra doğanlarda ise, doğumdan 4 hafta sonra yapılmalıdır. Takip eden muayenelerin zamanlaması bebeğin klinik seyrine ve retinal damarlanmanın ilerleyişine nazaran planlanır. Retinanın olağan damarlanması tamamlandığı vakit ROP tarama muayeneleri sonlandırılacaktır.”
“ROP’LU BEBEKLERDE İLERİDE DE GÖZ SIKINTILARI GELİŞEBİLİR”
Tarama muayenelerinin kıymetinin yenidoğan ağır bakım ünitesinden taburcu olunurken aileye detaylı halde anlatılması ve muayenenin her basamağında ailenin en düzgün formda bilgilendirilmesi ve isteğinin alınması gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Sızmaz, “Görme kaybına ilerleme riski taşıyan bebeklerde tedavi kararı verilir. Bu bebekler için lazer fotokoagulasyon hala ROP’ta altın standart tedavidir. Tedavi genel anestezi altında uygulanır. Zaten düzelen – retinal damarlanmanın olağan halde geliştiğinden emin olunan – olgular olağan bebekler üzere takip edilir. Tedavi gerektiren ROP’lu bebeklerin ileriki yaşlarında yüksek miyopi, şaşılık, göz tansiyonu, erken katarakt yahut çeşitli retina sorunları gelişebilir. Fakat bahsettiğimiz göz problemlerinin hepsinin tedavisi mümkünken, tedavisiz kalan ROP’un görme kaybı ile sonlanacağının bilinmesi çok kıymetlidir. O nedenle durum hakkında aile, kesinlikle bilgilendirilmelidir” sözlerini kullandı.